توضیحات

آجر نما افشین sp1

آجر یا آجور یا آگور واژه ای است یونانی و به خشت هایی می گفتند که احکام و فرامین دولتی روی آن نوشته می شد و بوسیله پختن این خشت ها نوشته ها را روی آن پایدار می کردند. به دستی معلوم نیست که آجر از چه زمانی پیدا شده است ولی می توان آنرا همزمان با پیدایش آتش دانست. بدین طریق که گل موجود در کنار اجاق های انسان های اولیه پخته شده و سخت تر از کلوخ های همجوار خود میگردیده و با مشاهده آن بشر اولیه قطعه ای از آجر را کشف نمود. آجر یکی از مصالح ساختمانی است که با طبع و خوی بشر سازگار بوده و در هر دورانی از تاریخ به نوعی مورد استفاده او واقع شده است. از ابتدا که بشر زندگی غارنشینی را پشت سر گذاشته است و فکر تهیه سرپناهی در مغز او ایجاد شده تا خود را از گزند عوامل جوی مانند باد و باران و سرما و گرما و هجوم جانوران درنده و گزنده نگاه دارد به تهیه مصالحی افتاد که اولاً از لحاظ وزنی سبک باشد که بتواند آن را حمل نماید و درثانی از لحاظ شکل پذیری طوری باشد که شکل مورد نظر خود را به آن بدهد. ساده ترین تعریفی راکه بخواهیم برای آجر بنماییم آن است که بگوییم آجر سنگی است مصنوعی که از پختن خاک رس با استخوان بندی اصلی سنگ بدست می آید و ابعاد و تعداد آن مطابق احتیاچ ما قابل تغییر می باشد. مصرف آجر در ایران سابقه باستانی دارد و از زمان ساسانیان بناهایی بجا مانده که در آنها آجر مصرف شده است مانند طاق کسری در بیستون و یا کف دالان مسجد جامع اصفهان که برای فرش آن از آجرهایی استفاده شده است که در آتشکده های ساخته شده در زمان ساسانیان بکار رفته بود. مراحل پخت آجر : 1 ـ تهبه خاک رس 2 ـ بعمل آوردن خاک 3 ـ ساختن گل 4 ـ قالب گیری یا خشت زنی آجر پزی : آجر پزی یعنی گرفتن آب شیمیایی خاک رس بطوریکه هیدرو سیلیکات آلومینیم به سیلیکات آلومینیم تبدیل شود و در نتیجه خشت دارای استقامت شده و نیروی فشاری تا حدود 100 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع را تحمل نماید این عمل به وسیله حرارتی در حدود 900 درجه سانتیگراد و انجام شود بدین طریق که تا 100 درجه سانتیگراد آب فیزیکی خشت خشک می شود و تا این درجه آب شیمیایی خاک رس متصاعد می گردد و تا 900 درجه ذرات خاک رس شروع به خمیری شدن نموده و بدین طریق دانه های شن و ماسه درون خشت را به هم می چسباند و آجر بدست می آید. کوره های آجرپزی : کوره های آجرپزی به سه دسته تقسیم می شوند : 1 ـ کوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش ثابت 2 ـ کوره آجرپزی با آجر ثابت و آتش رونده 3 ـ کوره آجرپزی با آتش ثابت و آجر رونده انواع آجرها : 1 ـ آجرهای رسی : الف : آجرهای معمولی ب : آجرهای نما ج : آجرهای مهندسی 2 ـ آجرهای نسوز 3 ـ آجر ماسه ـ آهک 4 ـ آجرهای بتنی 5 ـ آجرهای مخصوص آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می رسد.در ایران بقایای کوره های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد پیدا شده است. همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر در آن کشور است وازه آجر بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها قوانین و نظایر آنها را می نوشتند گمان می رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر پی برده اند . کوره های آجر پزی ابتدایی بی گمان از مکان هایی تشکیل می شده که در آن لایه های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می شده است. فن استفاده از آجر ازآسیای غربی به سوی غرب مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است در سده چهارم اروپایی ها شروع به استفاده از آجر کردند ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد از سده 12 میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شد. در ایران باستان ساختمان های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا بر جا هستند. نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیم آرامگاه شاه اسماعیل سامانی در گنبد کاووس و مسجد اصفهان را که با آجر ساخته اند همچنینی پلها و سد های قدیمی مانند پل دختر سد کبار در قم از جمله بناهای قدیمی می باشند. انواع آجر در ایران قدیم در ایران هر جا سنگ کم بوده و خاک خوب هم در دسترس بوده است آجر پزی و مصرف آجر معمول شده است اندازه آجر ایلامی حدود 10×38×38 سانیتی متر بوده پختن و مصرف آجر در زمان ساسانیان گسترش یافته و در ساختمان های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است اندازه آجر این دوره جدود 44×44×7تا 8 بوده است و بعد های آن 20×20×3 تا4 سانتی متر کاهش یافت . در فرش کردن کف ساختمان از آجر بزرگتری به نام ختائی به ابعاد 5×25×25 سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد 40×4×5 سانتی متر استفاده می شده است از انواع د گر آجر در گذشته آجر قزاقی می باشد که پیش از جنگ جهانی اول روسها آن را تولید می کردند که ابعاد آن 5×10×20 بوده است آشنایی با آجر و مواد اولیه آن آجر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می آید خاک آجر مخلوطی است از خاک رس ماسه فلدسپات سنگ آهک سولفات ها سولفورها فسفات ها کانی های آهن منگنز منیزیم سدیم پتاسیم مواد آلی و… مراحل ساخت آجر عبارتند از : کندن و ستخراج مواد خام آماده سازی مواد اولیه قالب گیری خشک کردن تخلیه و انبار کردن محصول انواع ک ره های آجر پزی پس از خشک شدن خشت ها را در کوره می چینند طرز چیدن آنها طوری است که بین آنها فاصله وجود دارد تا گازهای داغ و شعله بتواند از لای آنها عبور کند کوره های آجر پزی سه هوع هستند: کوره تنوره ای هوفمان و تونلی قابل ذکر است که کوره های تونلی مدرن ترین کوره های آجر پزی می باشند که در آنها سرامیک های ممتاز و صنعتی نیز می پزند ویزگی های آجر آ ر خوب باید در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ بدهد صدای زنگ نشانه سلامت توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است آجر خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود رنگ آجر خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت و سطح آن بدون حفره باشد سختی آجر باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد استاندارد آجر در ایران بنابر آخرین استاندارد ایران به تاریخ 7 خرداد 1357 در مورد آجرهای رسی آجرها به دو گروه دستی و ماشینی تقسیم بندی می شوند آجر های دستی خود به دو نوع فشاری و قزاقی سفید و آجر ماشینی نیز به توپر و سوزاخ دار گروه بندی شده اندمیزان جذب آب مطابق استاندارد ایران در آجرهای دستی حداکثر 20% در آجر های ماشینی 16% و حدلقل برای هر دو نوع آجر 8% تعیین شده است انواع آ ر غیر رسی و اشکال آن آجر جوش آجر خاص در صنعت سفال پزی است که در کشورهای صنعتی دارای اهمیت ویزه ای است از این آجر برای نماسازی ساختمان ها فرش کف پیاده روها پوشش بدنه و کف آبروها و مجراهای فاضلاب و تونل ها و ساختن دودکش ها فرش کف کارخانه ها انبارهای کشاورزی و سالن های دامداری پرورش طیور استخر های صنعتی و جز اینها استفاده می شود انواع خ ص آجر تولیدی در کشور های اروپایی آجر هایی در کشورهای صنعتی اروپاتولید می شوند که هنوز تولید آن در ایران مرسوم نشده است از آن جمله بلوک های تو خالی آتش بند برای نصب دور ستون ها به منظور جلوگیری از نفوذ آتش قطعات ویزه به شکل منحنی های کوز و کاس قطعات درپوش روی دیوار قطعاتی که از اجزا هستند مانند کلوک سرقد گوشه و جزاینها که هنوز در ایران تولید نمی شوند. آجرهای مصرفی درنما باید دارای مشخصات زیر باشند : ـ معایب ظاهری : آجرنما باید عاری از معایب ظاهری مانند ترک خوردگی , شوره زدگی آلوئک ونظایر آن باشد . ـ ابعاد واندازه ها : طول و عرض وضخامت آجرهای مختلف بایدمطابق جدول شماره یک باشد .باید در نظر داشت که رواداری یاد شده درمورد آجرنما درهنگام اجرا توسط ماشین مخصوص ساییده و یکنواخت میشود . لبه های آجر : خط فصل مشترک سطوح آجرها باید مستقیم و زوایای تلاقی آنها قائمه و سطوحشان صاف باشد . ـ درآجرهای سوراخ دار : سوراخ ها باید عمود بر سطح بزرگ آجر و به طور یکنواخت در سطح آن توزیع شده باشند و جمع مساحت آنها باید ۲۴ تا ۴۰ درصد سطح آجرها باشد . بعد سوراخ های مربع وقطر سوراخ های دایره ای باید حداکثر به ۲۶ میلیمتر محدود شود و درضخامت دیواره بین سوراخ ولبه آجر بیش از ۱۵ میلیمتر و فاصله بین دو سوراخ بیش از ۱۰ میلیمتر باشد . ـ وزن مخصوص : هر دونوع آجر ماشینی و دستی نباید از ۷/۱ و وزن مخصوص فضایی آنها از ۳/۱ گرم بر سانتی متر مکعب کمتر شود . ـ مقاومت دربرابر بخبندان : آجرهای مصرفی درنما باید در برابر یخبندان پایدار باشند و درآزمایش یخ زدگی دچارخرابی ظاهر مانند ورقه ورقه شدن , ترک خوردن و خوردگی نشوند . ـ ضریب جذب آب : درصد وزنی جذب آب در آزمایش ۲۴ ساعته در مورد آجرهای ماشینی نباید از ۱۶ ودرمورد آجرهای دستی از ۲۰ بیشتر شود ور درهر دونوع آجر از ۸ کمتر باشد . ـ قطعات نازک آجری ( آجر دو غابی)مورد مصرف درنماسازی به ابعاد ۲۰* ( ۴۰ یا ۳۰) *۲۰۰ میلیمتر باقطعات موزائیکی نازک آجری نمابه ضخامت ۲۰ یا ۳۰ میلیمتر با نقش چند آجربند کشی شده (آجر موزائیکی ) ساخته می شوند حداقل باید دارای مشخصات آجرهای ماشینی با مقاومت متوسط مندرج در استاندارد شماره ۷ ایران باشند . ـ ترک درسطح آجر : وجود یک ترک عمیق درسطح متوسط آجر حداکثر تاعمق ۴۰ میلیمتر در آجر پشت کار بالا اشکال میباشد ولی به طور کلی درصد آجرهای ترک دار نباید بیشتر از ۲۵ باشد . ـ پیچیدگی ,انحنا و فرورفتگی : پیچیدگی درامتداد سطح بزرگ آجر حداکثر ۴ میلیمتر و درامتداد سطح متوسط آجر تا ۵ میلیمتر مجاز است . آجر نباید انحنا وفرورفتگی بیش از ۵ میلیمتر داشته باشا واین مقدار درصورتی قابل قبول است که میزان آن از ۲۰% کل آجرها افزایش پیدا نکند . ـ سایر موارد : آجر بایدکاملا پخته و یکنواخت و سخت باشد ودر برخورد با آجر دیگر صدای زنگ دار ایجاد کند . به علت عدم چسبندگی آجرهای کهنه به ملات حتی المقدور ازآنها استفاده نمی شود و تنها در صورت انجام پیش بینی های لازم به صورت سائیدن یا برس سیمی استفاده از آن مجاز خواهد بود . آجرهای ساختماتی مقاومت خوبی در برابر آتش دارند به طوریکه یک دیوار ۲۲ سانتی متری از آجر درحدود شش ساعت دربرابر آتش سوزی مقاومت از خود نشان می دهد . ضریب انقباض وانبساط در آجر درحدود ۰۰۰۳/۰ می باشد که بسیار ناچیز است . آجربه عنوان یکی ازمصالح متراکم هادی صوت می باشد . در صورتی که انتقال صوت توسط عملکرد دیافراگمی دیوار باشد این مقاومت به وزن دیوار بستگی دارد یعنی کاهش انتقال صوتا در دیوارآجری همگن با لگاریتم و زن دیوار متناسب است . جذب صدا در سطح آجری درفرکانس طبیعی پایین است . این خاصیت با اندودکردن دیوارو نقاشی باز هم کمتر میشود لذا برای این منظور ازاندودهای مخصوص و آجرهای سبک استفاده می نمایند . ▪ خواص مکانیکی استفاده از آجرهای غیر استاندارد به شرطی مجازمی باشد که دست کم تاب فشاری آن ۸۰% مقادیر مندرج در استاندارد ایران باشد . ▪ خواص شیمیایی محیط های شیمیای قبل از آن که بر روی آجر تاثیر بگذارند , ملات آن را تخریب می نمایند . لذا استفاده ازملات مناسب در فضاهایی که به نحوی موادشیمیایی در آنها جاری است ازاهمیت زیادی برخورد ار است . استفاده از آجرهای لعاب دار نیز مانع از جذب مواد درخلل وفرج آجر می شود . ▪ نمک های محلول موجود در آجر نمک های محلول درخاک رس اولیه موجود می باشند و یا درحرارت کوره تولید می شوند .نمک های محلول میتوانند موجب بروز شوره بشوند . سولفاتهای محلول ممکن است به سطح آجر حرکت کرده و داخل ملات یا اندود بشوند و موجب انتشار شوره و فساد ملات به وسیله حمله سولفاتها شود که درصورت استفاده از آنها درخارج از ساختمان باید از ملات سیمان ضد سولفات استفاده شود . ▪ شوره گاهی اوقات شوره به صورت گرده سفیدی برسطح کار آجری نوساز پدیدار میشود .علت این پدیده انتقال نمک های حل شده دررطوبت ازداخل آجر به سطح نما جایی که آب تبخیر می شود و از خود بلوریهای نمک رابر جای می گذارد ,*می باشد . اغلب اوقات اینگونه شوره در طول یک سال بدون بر جای گزاردن اثر تخریبی خود به خود از بین می رود . درکارهای آجری خارج از ساختمان و درمحیط هایی که مرتبا مرطوب و خشک میشوند ,شوره هرزمانی که میتواند ظهورکند از این مهم تر شکل گیری نمک های متبلور شده درزیر پوسته ایجادنمای آبله گون ویاپوسته شدن نما می کند . ▪ روش برطرف کردن شوره : برای بر طرف کردن شوره سطح شوره زده را بامخلوط ۲ تا ۴% آب وسرکه باکمک بر س نرم پاک می کنند ـ لکه سطح آجرکاری ممکن است در طول عملیات بنایی با ملات سیمانی یاآهکی که ازملات تازه بیرون می ریزدلکه بردارد . درهر دو صورت لکه باید با برس بدون آلوده کردن سایر سطوح تمیز شود . q تنوع درتولید آجر های رسی همانگونه که قبلا نیز اشاره شد آجرهای رسی برحسب مواداولیه ونحوه تولید دارای خصوصیات و ظاهر متنوع هستند . امروزه دردنیا به منظور سهولت عملیات بنایی آجرهای رسی دراشکال گوناگونی ساخته و به بازار عرضه می شوند.